Gastrulacija

Ovo je najvažniji deo embriogeneze jer tada se formiraju klicini listovi.
Od klicinih listova nastaju sva ostala tkiva i organi.
Odvija se u dve faze.
Prva faza:
Klicini listovi i sama gastrula se obrazuju invaginacijom.
Invaginacija je uvlačenje blastomera u unutrašnjost blastule.
Blastoderm se na vegetativnom polu uvlači ka unutrašnjosti blastule.
Blastocel nestaje, a blastomere sa vegetativnog pola se postavljaju ispod blastomera na animalnom polu.
Tako nastaje dvoslojna gastrula peharastog oblika.
Spoljašnji sloj gastrule se naziva ektoderm, a unutrašnji sloj je endoderm.
Ektoderm i endoderm su primarni klicini listovi.
Unutar gastrule se stvara nova šupljina koja se naziva gastrocel  (gastrulina duplja - primarno crevo - arhenteron)
Otvor preko koga gastrocel komunicira sa spoljašnjom sredinom se naziva blastoporus.
Druga faza:
Obrazuje se treći klicin list mezoderm.
Mezoderm se umeće između ektoderma i endoderma.
Nastaje od zida primarnog creva.
Na bočnim stranama arhenterona se odvajaju ćelije u obliku meškova.
Od njih se obrazuje mezoderm.
Tada nastaje troslojni embrion koji se naziva gastrula.
U ovom stadijumu se dešava embrionalna indukcija.
Jedan od vidova, a ujedno i prvi vid embrionalne indukcije, je neurulacija.
To je stvaranje nervne ploče i nervne cevi.
One zauzimaju dorzalni (leđni) položaj.
Njima se uspostavlja glaveno-repna osa embriona.